Chào bạn, nếu bạn hoặc người thân đang phải sống chung với căn bệnh viêm khớp dạng thấp, chắc hẳn bạn hiểu rõ những cơn đau nhức, sưng tấy và cứng khớp có thể ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày như thế nào. Bên cạnh việc tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, chế độ ăn uống đóng một vai trò quan trọng trong việc kiểm soát các triệu chứng và cải thiện sức khỏe tổng thể. Vậy, viêm khớp dạng thấp nên ăn gì và những thực phẩm nào cần hạn chế? Hãy cùng mình tìm hiểu ngay nhé!
Vì sao chế độ ăn lại quan trọng với người viêm khớp dạng thấp?
Có lẽ bạn sẽ thắc mắc tại sao những gì chúng ta ăn lại có thể ảnh hưởng đến tình trạng viêm khớp. Câu trả lời nằm ở khả năng kháng viêm và gây viêm của các loại thực phẩm khác nhau. Một chế độ ăn uống cân bằng, giàu chất chống oxy hóa và các chất dinh dưỡng có khả năng kháng viêm có thể giúp giảm bớt các triệu chứng của viêm khớp dạng thấp, trong khi một chế độ ăn nhiều thực phẩm chế biến sẵn, đường và chất béo không lành mạnh có thể làm tăng tình trạng viêm.
Tuy nhiên, điều quan trọng cần nhớ là chế độ ăn uống không phải là phương pháp điều trị duy nhất cho viêm khớp dạng thấp. Nó đóng vai trò là một phần bổ trợ quan trọng, giúp tăng cường hiệu quả của các phương pháp điều trị khác và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Những thực phẩm “vàng” cho người viêm khớp dạng thấp
Dưới đây là những nhóm thực phẩm bạn nên ưu tiên bổ sung vào chế độ ăn hàng ngày để hỗ trợ giảm viêm và cải thiện các triệu chứng của viêm khớp dạng thấp:
1. Cá béo giàu Omega-3:
Các loại cá béo như cá hồi, cá thu, cá trích, cá mòi và cá ngừ rất giàu axit béo omega-3. Đây là những chất béo không bão hòa đa có khả năng kháng viêm mạnh mẽ, giúp giảm đau khớp, cứng khớp và sưng tấy. Bạn nên cố gắng ăn cá béo ít nhất hai lần một tuần.
2. Rau củ quả tươi đa dạng:
Rau củ và trái cây là nguồn cung cấp dồi dào vitamin, khoáng chất và các chất chống oxy hóa. Các chất chống oxy hóa giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do gốc tự do, một yếu tố có vai trò trong quá trình viêm. Hãy ưu tiên các loại rau lá xanh đậm, bông cải xanh, cà rốt, bí đỏ, các loại quả mọng (như dâu tây, việt quất, mâm xôi), cam, quýt…
3. Ngũ cốc nguyên hạt:
Các loại ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt, yến mạch, quinoa, lúa mạch đen cung cấp nhiều chất xơ và các chất dinh dưỡng quan trọng. Chúng có thể giúp giảm viêm và tốt cho sức khỏe tim mạch. Hãy chọn ngũ cốc nguyên hạt thay vì các loại ngũ cốc tinh chế như gạo trắng, bánh mì trắng.
4. Các loại đậu và hạt:
Đậu lăng, đậu đen, đậu xanh, hạt óc chó, hạt hạnh nhân, hạt chia, hạt lanh… là nguồn cung cấp protein thực vật, chất xơ và các chất béo lành mạnh. Chúng cũng chứa nhiều chất chống oxy hóa và có khả năng kháng viêm.
5. Dầu ô liu nguyên chất:
Dầu ô liu nguyên chất chứa oleocanthal, một hợp chất có tác dụng kháng viêm tương tự như ibuprofen. Hãy sử dụng dầu ô liu nguyên chất trong nấu ăn và trộn salad.
6. Nghệ và các loại gia vị kháng viêm khác:
Nghệ chứa curcumin, một chất có khả năng kháng viêm và giảm đau mạnh mẽ. Bạn có thể thêm nghệ vào các món ăn hàng ngày hoặc uống trà nghệ. Các loại gia vị khác như gừng, quế cũng có đặc tính kháng viêm.
Một ví dụ thực tế: Cô Lan, một người bị viêm khớp dạng thấp, đã chia sẻ rằng sau khi cô tăng cường ăn cá hồi và các loại rau xanh đậm, cơn đau khớp của cô đã giảm đáng kể và cô cảm thấy vận động dễ dàng hơn.
Những thực phẩm người viêm khớp dạng thấp nên hạn chế hoặc tránh xa
Bên cạnh những thực phẩm nên ăn, cũng có những loại thực phẩm có thể làm tăng tình trạng viêm và làm trầm trọng thêm các triệu chứng của viêm khớp dạng thấp. Bạn nên hạn chế hoặc tránh xa những thực phẩm sau:
1. Thực phẩm chế biến sẵn:
Các loại thực phẩm chế biến sẵn như đồ ăn nhanh, thực phẩm đóng gói, xúc xích, lạp xưởng thường chứa nhiều chất béo không lành mạnh, đường, muối và các chất phụ gia có thể gây viêm.
2. Thịt đỏ và thịt chế biến:
Một số nghiên cứu cho thấy việc tiêu thụ nhiều thịt đỏ (thịt bò, thịt cừu, thịt heo) và thịt chế biến có thể làm tăng tình trạng viêm trong cơ thể. Hãy cố gắng ăn ít thịt đỏ hơn và thay thế bằng các nguồn protein lành mạnh khác như cá, thịt gia cầm hoặc đậu.
3. Đồ uống có đường và đồ ngọt:
Nước ngọt, nước ép trái cây đóng hộp, bánh kẹo, đồ ngọt chứa nhiều đường tinh luyện, có thể kích hoạt các quá trình viêm trong cơ thể và dẫn đến tăng cân, gây thêm áp lực lên khớp.
4. Gluten (ở một số người nhạy cảm):
Gluten là một loại protein có trong lúa mì, lúa mạch và lúa mạch đen. Một số người bị viêm khớp dạng thấp nhận thấy rằng việc loại bỏ gluten khỏi chế độ ăn giúp cải thiện các triệu chứng. Nếu bạn nghi ngờ mình nhạy cảm với gluten, hãy thử loại bỏ chúng khỏi chế độ ăn trong một thời gian và theo dõi phản ứng của cơ thể.
5. Rau họ Cà (tranh cãi):
Một số người cho rằng các loại rau họ cà như cà chua, ớt chuông, cà tím và khoai tây trắng có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng viêm khớp. Tuy nhiên, không có nhiều bằng chứng khoa học ủng hộ điều này, và các loại rau này cũng rất giàu chất dinh dưỡng. Bạn có thể thử loại bỏ chúng trong một thời gian để xem liệu có sự khác biệt nào không.
6. Sản phẩm từ sữa (ở một số người nhạy cảm):
Một số người bị viêm khớp dạng thấp có thể nhạy cảm với các sản phẩm từ sữa và nhận thấy các triệu chứng của họ cải thiện khi giảm tiêu thụ sữa và các chế phẩm từ sữa.
7. Rượu bia:
Uống nhiều rượu bia có thể làm tăng tình trạng viêm và tương tác với một số loại thuốc điều trị viêm khớp dạng thấp. Hãy hạn chế hoặc tránh uống rượu bia.
Một lưu ý quan trọng: Chế độ ăn uống cho mỗi người có thể khác nhau, và những gì tốt cho người này có thể không tốt cho người khác. Hãy lắng nghe cơ thể mình và ghi lại những loại thực phẩm nào khiến các triệu chứng của bạn trở nên tồi tệ hơn.
Chế độ ăn uống cân bằng và đủ nước
Ngoài việc tập trung vào các loại thực phẩm nên ăn và cần tránh, việc duy trì một chế độ ăn uống cân bằng và đảm bảo cung cấp đủ nước cho cơ thể cũng rất quan trọng. Hãy ăn đủ các nhóm chất dinh dưỡng (protein, carbohydrate, chất béo) và uống đủ nước mỗi ngày để hỗ trợ quá trình trao đổi chất và giúp cơ thể hoạt động tốt hơn.
Tìm kiếm sự tư vấn từ chuyên gia
Để có một chế độ ăn uống phù hợp và hiệu quả nhất cho tình trạng viêm khớp dạng thấp của mình, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng. Họ có thể giúp bạn xây dựng một kế hoạch ăn uống cá nhân hóa, dựa trên tình trạng sức khỏe, mức độ hoạt động và các yếu tố khác của bạn.
Lời kết
Chế độ ăn uống đóng một vai trò quan trọng trong việc kiểm soát các triệu chứng của viêm khớp dạng thấp và cải thiện chất lượng cuộc sống. Bằng cách ưu tiên các thực phẩm có khả năng kháng viêm và hạn chế những thực phẩm có thể gây viêm, bạn có thể hỗ trợ quá trình điều trị và cảm thấy thoải mái hơn. Hãy nhớ rằng sự kiên trì và lắng nghe cơ thể mình là chìa khóa để tìm ra chế độ ăn uống phù hợp nhất với bạn. Chúc bạn luôn khỏe mạnh và kiểm soát tốt căn bệnh của mình!
