Chào bạn, hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về một vấn đề sức khỏe khá phổ biến và gây nhiều khó khăn trong cuộc sống, đó chính là thoát vị đĩa đệm cổ. Có lẽ bạn hoặc những người xung quanh đã từng nghe đến thuật ngữ này, nhưng liệu chúng ta đã thực sự hiểu rõ về nó chưa? Bài viết này sẽ giúp bạn có cái nhìn chi tiết và dễ hiểu nhất về thoát vị đĩa đệm cổ, từ nguyên nhân gây bệnh, các triệu chứng thường gặp cho đến những phương pháp điều trị hiện nay. Hãy cùng khám phá nhé!
Thoát vị đĩa đệm cổ: Khi “lớp đệm” bị tổn thương
Bạn hình dung thế này nhé, giữa các đốt sống cổ của chúng ta có những chiếc đĩa đệm mềm mại, đóng vai trò như những miếng đệm giảm xóc và giúp cột sống cổ linh hoạt. Mỗi đĩa đệm có một lớp vỏ xơ bên ngoài bao bọc một chất nhầy bên trong gọi là nhân tủy. Thoát vị đĩa đệm cổ xảy ra khi lớp vỏ xơ này bị rách hoặc suy yếu, khiến nhân tủy bên trong thoát ra ngoài và chèn ép lên các rễ thần kinh hoặc tủy sống ở vùng cổ.
Tình trạng này có thể gây ra những cơn đau nhức dữ dội, tê bì lan xuống tay và ảnh hưởng không nhỏ đến khả năng vận động của chúng ta. Thoát vị đĩa đệm cổ thường xảy ra ở các đốt sống C4-C5, C5-C6 và C6-C7.
Nguyên nhân gây thoát vị đĩa đệm cổ
Có nhiều yếu tố có thể dẫn đến thoát vị đĩa đệm cổ, trong đó phổ biến nhất là:
1. Thoái hóa do tuổi tác:
Theo thời gian, các đĩa đệm cổ dần mất nước và độ đàn hồi, trở nên mỏng và dễ bị tổn thương hơn. Đây là nguyên nhân thường gặp nhất ở người lớn tuổi.
2. Chấn thương:
Các chấn thương đột ngột ở vùng cổ, chẳng hạn như tai nạn giao thông, ngã, hoặc chấn thương thể thao, có thể gây rách hoặc thoát vị đĩa đệm.
3. Căng thẳng và áp lực lặp đi lặp lại:
Các hoạt động đòi hỏi phải cử động cổ lặp đi lặp lại hoặc giữ cổ ở một tư thế cố định trong thời gian dài (ví dụ như làm việc văn phòng, sử dụng điện thoại liên tục) có thể gây áp lực lên đĩa đệm và dẫn đến thoát vị.
4. Nâng vật nặng không đúng cách:
Mặc dù ít phổ biến hơn so với thoát vị đĩa đệm thắt lưng, việc nâng vật nặng không đúng cách cũng có thể gây áp lực lên cột sống cổ và dẫn đến thoát vị.
5. Yếu tố di truyền:
Một số người có thể có cấu trúc cột sống cổ yếu hơn hoặc đĩa đệm dễ bị tổn thương hơn do yếu tố di truyền.
Một ví dụ thực tế: Anh Hoàng, 45 tuổi, làm việc văn phòng. Anh thường xuyên phải ngồi nhiều giờ liên tục trước máy tính với tư thế không đúng. Gần đây, anh bắt đầu cảm thấy đau nhức ở cổ, lan xuống vai và cánh tay phải, kèm theo tê bì các ngón tay. Sau khi đi khám, bác sĩ chẩn đoán anh bị thoát vị đĩa đệm cổ do thói quen làm việc không tốt.
Triệu chứng thường gặp của thoát vị đĩa đệm cổ
Các triệu chứng của thoát vị đĩa đệm cổ có thể rất đa dạng và khác nhau tùy thuộc vào vị trí và mức độ chèn ép thần kinh. Dưới đây là những triệu chứng thường gặp nhất:
1. Đau cổ:
Đây là triệu chứng khởi đầu thường gặp nhất. Cơn đau có thể âm ỉ, nhức nhối hoặc dữ dội, và có thể lan lên đầu, xuống vai hoặc giữa hai bả vai.
2. Đau lan xuống vai, cánh tay và bàn tay:
Khi đĩa đệm thoát vị chèn ép vào các rễ thần kinh, cơn đau có thể lan dọc theo đường đi của dây thần kinh, gây đau ở vai, cánh tay, cẳng tay và thậm chí xuống đến các ngón tay.
3. Tê bì và ngứa ran:
Cảm giác tê bì hoặc ngứa ran như kiến bò thường xuất hiện ở cánh tay, bàn tay và các ngón tay, đặc biệt là ngón cái và ngón trỏ (khi rễ thần kinh C6 bị chèn ép) hoặc ngón giữa (khi rễ thần kinh C7 bị chèn ép).
4. Yếu cơ:
Sự chèn ép thần kinh kéo dài có thể dẫn đến yếu cơ ở cánh tay, bàn tay, khiến người bệnh khó khăn trong việc cầm nắm đồ vật hoặc thực hiện các động tác tinh tế.
5. Đau đầu:
Trong một số trường hợp, thoát vị đĩa đệm cổ có thể gây ra đau đầu, đặc biệt là ở vùng sau gáy.
6. Khó khăn khi vận động cổ:
Người bệnh có thể cảm thấy khó khăn khi xoay, nghiêng hoặc gập cổ do đau và cứng khớp.
Một trường hợp khác: Chị Lan, 50 tuổi, bị thoát vị đĩa đệm cổ do một tai nạn giao thông trước đó. Chị thường xuyên bị đau nhức ở cổ, lan xuống cánh tay trái, kèm theo cảm giác tê buốt như điện giật ở các ngón tay. Chị cũng gặp khó khăn trong việc nhấc tay lên cao.
Các yếu tố làm tăng nguy cơ thoát vị đĩa đệm cổ
Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc thoát vị đĩa đệm cổ bao gồm:
- Tuổi tác cao: Quá trình thoái hóa tự nhiên làm tăng nguy cơ.
- Công việc đòi hỏi vận động cổ nhiều: Các công việc liên quan đến nâng vác nặng hoặc cử động cổ lặp đi lặp lại.
- Thừa cân, béo phì: Tăng áp lực lên cột sống.
- Hút thuốc lá: Gây hại cho đĩa đệm.
- Tiền sử chấn thương cổ: Làm tăng nguy cơ tổn thương đĩa đệm.
Chẩn đoán và điều trị thoát vị đĩa đệm cổ (Tổng quan)
Để chẩn đoán thoát vị đĩa đệm cổ, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám lâm sàng, hỏi về tiền sử bệnh và các triệu chứng. Các xét nghiệm hình ảnh thường được sử dụng để xác định vị trí và mức độ thoát vị bao gồm:
- Chụp X-quang: Có thể cho thấy các dấu hiệu thoái hóa cột sống.
- Chụp cộng hưởng từ (MRI): Đây là phương pháp chẩn đoán hình ảnh tốt nhất để phát hiện thoát vị đĩa đệm và đánh giá sự chèn ép thần kinh.
- Chụp cắt lớp vi tính (CT scan): Có thể được sử dụng để cung cấp hình ảnh chi tiết về xương và đĩa đệm.
- Điện cơ đồ (EMG): Có thể được sử dụng để đánh giá chức năng của các dây thần kinh.
Về phương pháp điều trị, mục tiêu chính là giảm đau và các triệu chứng, đồng thời phục hồi chức năng vận động. Các phương pháp điều trị thường bao gồm:
- Điều trị bảo tồn: Đây là phương pháp điều trị ban đầu cho hầu hết các trường hợp thoát vị đĩa đệm cổ và bao gồm:
- Nghỉ ngơi: Hạn chế các hoạt động gây đau.
- Sử dụng thuốc: Thuốc giảm đau, thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs), thuốc giãn cơ có thể được sử dụng để giảm đau và viêm.
- Vật lý trị liệu: Các bài tập vật lý trị liệu giúp tăng cường sức mạnh cơ 1 cổ, cải thiện tầm vận động và giảm đau.
- 1. www.pharmacity.vn
- www.pharmacity.vn
- Đeo nẹp cổ: Nẹp cổ có thể giúp cố định và hỗ trợ cột sống cổ trong giai đoạn đau cấp.
- Tiêm ngoài màng cứng: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể tiêm thuốc corticosteroid vào ngoài màng cứng để giảm viêm và đau.
- Phẫu thuật: Phẫu thuật thường chỉ được xem xét khi các phương pháp điều trị bảo tồn không hiệu quả sau một thời gian dài, hoặc khi có các triệu chứng thần kinh nghiêm trọng như yếu cơ rõ rệt hoặc mất kiểm soát ruột/bàng quang (rất hiếm gặp trong thoát vị đĩa đệm cổ).
Lời kết
Thoát vị đĩa đệm cổ là một tình trạng có thể gây ra nhiều khó chịu, nhưng với sự tiến bộ của y học hiện nay, có rất nhiều phương pháp điều trị hiệu quả. Việc nhận biết sớm các triệu chứng và tìm kiếm sự tư vấn của bác sĩ là rất quan trọng để có thể kiểm soát tình trạng bệnh và sớm trở lại cuộc sống bình thường. Hãy lắng nghe cơ thể mình và đừng ngần ngại tìm kiếm sự giúp đỡ khi cần thiết bạn nhé!
