Chào bạn, khi nhắc đến còi xương, nhiều người thường nghĩ đến trẻ em. Tuy nhiên, bệnh còi xương hoàn toàn có thể xảy ra ở người lớn. Tình trạng này, còn được gọi là nhuyễn xương (osteomalacia), gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe xương khớp. Vậy, bệnh còi xương ở người lớn là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết này nhé!
Còi xương ở người lớn (Nhuyễn xương) là gì?
Còi xương ở người lớn, hay nhuyễn xương, là tình trạng xương bị mềm và yếu do thiếu hụt vitamin D, canxi hoặc phosphate kéo dài. Những chất dinh dưỡng này rất cần thiết để duy trì xương chắc khỏe và mật độ xương bình thường. Khi cơ thể không đủ vitamin D, nó sẽ khó hấp thụ canxi từ thực phẩm, dẫn đến xương không được khoáng hóa đầy đủ và trở nên mềm yếu.
Nguyên nhân gây bệnh còi xương ở người lớn
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thiếu hụt vitamin D, canxi hoặc phosphate ở người lớn, gây ra bệnh còi xương:
1. Thiếu vitamin D:
Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Vitamin D chủ yếu được tổng hợp khi da tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. Vì vậy, những người ít tiếp xúc với ánh nắng mặt trời (ví dụ: người lớn tuổi ít ra ngoài, người làm việc trong nhà, người sống ở vùng ít nắng) có nguy cơ cao bị thiếu vitamin D. Vitamin D cũng có trong một số loại thực phẩm như cá béo (cá hồi, cá thu), lòng đỏ trứng và sữa tăng cường vitamin D, nhưng thường không đủ để đáp ứng nhu cầu hàng ngày.
2. Thiếu canxi:
Chế độ ăn uống không cung cấp đủ canxi cũng có thể dẫn đến còi xương. Canxi có nhiều trong các sản phẩm từ sữa, rau xanh đậm, các loại đậu và cá nhỏ ăn cả xương.
3. Các vấn đề về hấp thụ:
Một số bệnh lý ở đường ruột như bệnh Crohn, bệnh celiac hoặc các phẫu thuật cắt bỏ một phần dạ dày hoặc ruột có thể làm giảm khả năng hấp thụ vitamin D và canxi của cơ thể.
4. Bệnh thận và gan:
Thận và gan đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển hóa vitamin D thành dạng hoạt động mà cơ thể có thể sử dụng. Các bệnh lý mạn tính ở thận hoặc gan có thể làm gián đoạn quá trình này và dẫn đến thiếu vitamin D.
5. Một số loại thuốc:
Một số loại thuốc như thuốc điều trị co giật (phenytoin, phenobarbital) có thể ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa vitamin D trong cơ thể.
6. Các rối loạn di truyền:
Trong một số trường hợp hiếm gặp, còi xương ở người lớn có thể do các rối loạn di truyền ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ hoặc sử dụng vitamin D và phosphate.
Triệu chứng của bệnh còi xương ở người lớn
Các triệu chứng của còi xương ở người lớn có thể phát triển từ từ và đôi khi khó nhận biết. Một số triệu chứng thường gặp bao gồm:
1. Đau xương:
Đây là triệu chứng phổ biến nhất. Đau có thể xuất hiện ở nhiều vị trí khác nhau trên cơ thể, đặc biệt là ở lưng, xương chậu, hông, chân và xương sườn. Cơn đau thường âm ỉ và có thể trở nên tồi tệ hơn khi chịu áp lực hoặc khi vận động.
2. Yếu cơ:
Người bệnh có thể cảm thấy yếu cơ, đặc biệt là ở vùng hông và đùi, gây khó khăn khi đi lại hoặc đứng lên từ tư thế ngồi.
3. Dễ bị gãy xương:
Xương mềm yếu hơn bình thường nên dễ bị gãy hơn, ngay cả khi chỉ có những chấn thương nhẹ.
4. Khó chịu ở xương khi chạm vào:
Một số người bệnh có thể cảm thấy đau hoặc khó chịu khi chạm vào xương, đặc biệt là xương ống chân hoặc xương sườn.
5. Chuột rút cơ:
Thiếu canxi có thể gây ra chuột rút cơ, đặc biệt là ở chân.
6. Các triệu chứng khác:
Trong một số trường hợp, người bệnh có thể gặp các triệu chứng khác như mệt mỏi, khó chịu, hoặc cảm giác tê bì ở tay và chân.
Lưu ý: Ở trẻ em, còi xương có thể gây ra các biến dạng xương rõ rệt như chân vòng kiềng hoặc xương ức nhô ra (ức gà), nhưng những biến dạng này thường không thấy ở người lớn vì xương của người lớn đã ngừng phát triển.
Chẩn đoán bệnh còi xương ở người lớn
Để chẩn đoán bệnh còi xương ở người lớn, bác sĩ sẽ:
- Hỏi về tiền sử bệnh và các triệu chứng: Bác sĩ sẽ hỏi về chế độ ăn uống, mức độ tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, các bệnh lý đã mắc và các loại thuốc đang sử dụng.
- Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ kiểm tra các dấu hiệu đau xương và yếu cơ.
- Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu có thể đo nồng độ vitamin D, canxi, phosphate, hormone tuyến cận giáp và các chỉ số khác liên quan đến sức khỏe xương. Nồng độ vitamin D thấp là một dấu hiệu quan trọng của bệnh còi xương.
- Chẩn đoán hình ảnh: Chụp X-quang có thể cho thấy hình ảnh xương bị mềm hoặc có các vết nứt nhỏ (đường Looser).
- Sinh thiết xương: Trong một số trường hợp hiếm gặp, sinh thiết xương có thể được thực hiện để xác định chẩn đoán.
Điều trị bệnh còi xương ở người lớn
Mục tiêu điều trị còi xương ở người lớn là bổ sung đủ vitamin D và canxi để giúp xương chắc khỏe trở lại. Các phương pháp điều trị thường bao gồm:
1. Bổ sung vitamin D:
Bác sĩ sẽ chỉ định bổ sung vitamin D đường uống, thường là vitamin D3. Liều lượng và thời gian điều trị sẽ tùy thuộc vào mức độ thiếu hụt vitamin D của bạn. Trong một số trường hợp, có thể cần tiêm vitamin D.
2. Bổ sung canxi:
Nếu nồng độ canxi trong máu thấp, bác sĩ có thể chỉ định bổ sung canxi đường uống.
3. Điều trị các bệnh lý nền:
Nếu còi xương là do các vấn đề về hấp thụ hoặc các bệnh lý khác, việc điều trị các bệnh lý này cũng rất quan trọng.
4. Thay đổi lối sống:
- Tăng cường tiếp xúc với ánh nắng mặt trời: Cố gắng dành khoảng 15-20 phút mỗi ngày để da tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời (tránh thời điểm nắng gắt giữa trưa).
- Ăn uống cân bằng: Đảm bảo chế độ ăn uống của bạn cung cấp đủ vitamin D và canxi.
Thông thường, việc điều trị bằng cách bổ sung vitamin D và canxi sẽ giúp cải thiện các triệu chứng của bệnh còi xương ở người lớn trong vòng vài tháng. Tuy nhiên, có thể mất một thời gian dài hơn để xương hồi phục hoàn toàn. Bạn nên tái khám định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ để theo dõi tiến trình điều trị và ngăn ngừa bệnh tái phát.
Lời kết
Bệnh còi xương ở người lớn, hay nhuyễn xương, là một tình trạng có thể điều trị được nếu được phát hiện và can thiệp kịp thời. Việc đảm bảo cung cấp đủ vitamin D và canxi cho cơ thể thông qua chế độ ăn uống và tiếp xúc với ánh nắng mặt trời là rất quan trọng để duy trì sức khỏe xương khớp. Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào nghi ngờ là còi xương, đừng ngần ngại tham khảo ý kiến của bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị đúng cách bạn nhé!
